Özel Relativite

Özel Relativite Teorisi Einstein tarafından 1905 yılında ileri sürülmüştür.Bu teoride esas olarak ışık hızının sabitliği konusu tartışılmış aynı zamanda uzayı oluşturan ve Elektro-Manyetik dalgalarının ilerlemesi için gerekli olan ether kavramı fizik dünyadan atılmıştır.
Bu teorinin aslına değinmeden önce Newton İlkelerinden bahsedelim.

1.Newton yasası:Bir cisme herhangi bir kuvvet uygulanmıyorsa yada net kuvvet sıfır ise,bu cisim ya durgunluğuna devam eder yada sabit bir hızla hareketine devam eder.Buna Eylemsizlik ilkesi de denmektedir.

.Newton yasası:Bir cisme bir kuvvet uygulandığında cismin hareket miktarında bir değişme meydana gelir(ivme değişir).Cisme uygulanan net kuvvet ile cismin kütlesi arasındaki oran ivmeyi vermektedir.Sabit bir kuvvet uygulandığında cismin ivmeside sabit olur.
F=ma
burada F kuvvet,m kütle ve a ivmedir.

3.Newton yasası:Bir cisme diğer bir cisimden bir etki olursa birinci cisimde aynı büyüklükte fakat ters yönde bir tepki kuvveti uygular.

Newton'un hareket yasalarının geçerli olduğu zamanın mutlak ve koordinatlardan bağımsız olduğu referans sistemlerine Galileo referans sistemleri denir.




Buradaki şekle bakarak Galileo dönüşümlerini yazalım(şekli daha net görmek için üzerine tıklayınız)

x´=x-vt, y´=y, z´=z, t´=t

x=x´+vt, y=y´, z=z´, t=t´.

olur.Burada dikkat edilirse günlük deneyimlerimizde ışık hzından çok küçük hareket edildiğinden hızlrın toplam kuralı klasik olarak yapılır.Yani;
V=v(1)+v(2) şeklindedir.Tabi bunlar vektöreldir.Newton ilkelerinden şunlar çıkmaktadır;

Zaman mutlaktır ve her gözlemci için aynıdır.
Uzaktan etki anidir ve sonsuz hıza sahiptir
hareket denklemleri Galileo referans sist emlerinde geçerlidir.

Özel Görelilik Teorisi

Özel Görelilik'e göre etkileşim hızı ışık hızına eşit olmalıdır.Mesela Gravitasyonel etkileşim.Ve bu hız tüm referans sistemlerinde ayı olmalı dır.Işık hızı sabit kabul edilmektedir.

Zaman mutlak değildir ve farklı referans sistemlerinde farklı akmaktadır.Bir referans sisteminde olan bir olay farklı bir zamanda başka bir referans sisteminde farklı bir zamanda olur.

Bütün fizik yasaları tüm eylemsiz referans si stemlerinde aynı olmalı ve geçerli olmalıdır.
Şİmdi ÖRT'de referans sistemleri arasında bir dönüşüm yapmak gerekir.Nasıl ki Öklit uzayında Newton yasalarının geçerli olduğu eylemsiz referans sistemlerinde Galileo dönüşümleri mevcutsa 4 boyutlu uzayımızda da dönüşümler yazılmalıdır.Bunlara Lorentz Dönüşümleri denir.



xyz koordinat sistemine (K sistemi) göre v=sabit hızıyla hareket eden x´y´z´ sistemini (K´sistemi) göz önüne alalım.

Buradan Lorent Dönüşümleri yazılır.



Burada dikkat edilirse c>>v için denklemler Galileo dönüşümlerine indirgenirler.
Bu denklemlerden hareketle mutlak zaman diye bir kavramdan bahsedemeyiz ve zaman uzay koordinatlarına bağlı olarak yazılır.